кырый

кырый
1. сущ.
1) в разн. знач. (кроме знач. область) край
2) в притяж. ф. кырые
а) ме́сто о́коло (чего-л.)

авыл кырые — ме́сто о́коло села́, окра́ина села́

тау кырые — подно́жие горы́

урман кырые — опу́шка ле́са

юл кырые — обо́чина доро́ги

б) грани́ца, рубе́ж (участка земли)
в) бе́рег

су кырые — бе́рег водоёма

3) поля́ (шля́пы), борт, кайма́ (одежды)
см. тж. кырпу
4) в составе ряда устойчивых выражений край, кра́ешек

күз кырые белән — кра́ем (кра́ешком) гла́за

колак кырые белән — кра́ем (кра́ешком) у́ха

5) в знач. нареч. кырыйдан с кра́ю (при счёте стоящих рядом предметов)

кырыйдан өченче — тре́тий с кра́ю

6) в сочет. со словом бер говорится о некотором месте у края

бер кырыйга — куда́-то к кра́ю

бер кырыйда — где́-то у кра́я; где́-то о́бочь (на обо́чине)

бер кырыйдан — отку́да-то с кра́я

2. прил.
1) боково́й (о расположе́нии)

кырый бүлмә — бокова́я ко́мната

2) кра́йний

кырый йорт — кра́йний дом

- кырый чыгыш
••

кырый кагу — см. читкә кагу

кырый калу — см. читтә калу


Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Полезное


Смотреть что такое "кырый" в других словарях:

  • кырый — 1. Нин. б. әйбернең чите 2. Берәр урынның тирәсе, читендәге җире авыл кырые 3. Кайбер баш киемнәрен уратып ала торган тар полоса, кырпу 4. Нин. б. әйберне, мәйданны чикләүче сызык 5. Нин. б. әйбернең ян өслеге, бер ягы. Савытның авыз чите, ирнәве …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • кашак — Кырый урман кашагы …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • алгы — с. 1. Алдагы, ал яктагы 2. Алдагы, киләчәк, киләсе. и. Алдагы көн, киләчәк 3. сир. Алдынгы, культуралы. АЛГЫ БҮЛМӘ (ЯК) – Ал як. АЛГЫ САФ – күч. Нин. б. эшнең, хәрәкәтнең алдынгы өлеше. АЛГЫ СЫЗЫК (КЫРЫЙ, ПОЗИЦИЯ) – Хәрәкәттәге армиядә дошманга… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • йөзәрлек — Йөз сумлык кәгазь акча. II. ЙӨЗЛЕК – Йөзне нәр. б. саклау өчен эшләнгән әйбер; битлек. III. ЙӨЗЛЕК – 1. Ишек яки тәрәзә уеп куелган урын тирәли беркетелә торган, гадәттә сырлап бизәкләп эшләнгән юка тар планка (такта) 2. Сәкенең кырый тактасы 3.… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • рампа — 1. Сәхнәне яктырту өчен сәхнә алдына тезелгән лампаларны каплап торган барьер. Шундый барьер артына урнаштырылган һәм сәхнәнең алгы ягын түбәннән яктыртып торган аппаратура 2. Зур бинаның (мәс. завод бинасының) транспорт кереп чыгып йөри, йөкләр… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • тешле-тешле — Керентеле чыгынтылы. тигезсез кырый, өслек тур …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • тирә — 1. Билгеле бер ноктаның, әйбернең әйләнәсе, шуңа һәр яктан якын гына урнашкан, тиеп торган тирәлек яки яссылык; шул тирәлек яки яссылыктагы урын. Әйләнә яки йомык күппочмак рәв. чик, түгәрәк кырый 2. Берәр нәрсәнең яны, ян ягы, әйләнәсе, турысы.… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • тукталыш — 1. Эш хәрәкәт туктап тору хәле 2. Сөйләмне вакытлыча бүлү, өзү; пауза 3. Кая да булса барганда (куну, ял итү һ. б. өчен) юл өстендәге берәр урында вакытлыча тоткарлану 4. Пассажирлар транспорттан төшү яки утыру өчен билгеләнгән урын. ТУКТАЛЫШ… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • чит — I. и. 1. Берәр әйбернең кырыйдагы урыны, шул кырый үзе 2. Берәр әйбер (урман, торак пункт һ. б. ш.) кырыендагы җир, урын. Юл, урам һ. б. ш. кырыенда, аларның һәр ике ягында буйдан буйга сузылган урын 3. Нин. б. мәйдан, өслек, тирәлекнең кырыен… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»